Column, verschenen in Jente, nr. 19, december/januari 2015/2016, p. 51

Offeren

Alles is te koop. Opvoeden ook?

Je kent die openingszinnetjes wel: “We leven deze weken toe naar kerst”. En dan weet je hoe laat het is: er volgt een verhaaltje over het thema “verwachting”, over de betekenis van kerst en met een aansporing tot het een of het ander in deze donkere tijd.

Ik heb een ander openingszinnetje gekozen: “Alles is te koop”. Want zeg nu zelf: wat hebben advent en kerstfeest nu met opvoeding te maken? We lezen in de Bijbel over de geboorte van de Here Jezus maar niet uitgebreid over hoe Hij opgevoed wordt. Bovendien lezen we ook niet over hoe Jezus een gezin runt, zoals jij dat elke dag wél moet doen.

Ik dacht wel: op weg naar kerst is alles te koop. Nou ja, alles? In ieder geval heel veel lekkers. Ik houd daar eerlijk gezegd wel van: kerstkransjes, bonbons, pudding. Heerlijk, ik verheug me er al op.

Alles is te koop. Dat kenmerkt ook wel een beetje hoe ons leven is ingericht. Ook voor opvoeders is trouwens veel kostbaars te koop: zelfhulpboeken, educatief speelgoed, ouderschapsverlof en natuurlijk Jente. Veel is te koop, maar is ook álles te koop voor opvoeders? Nee, wel veel lekkers, maar dat is natuurlijk niet alles.

Het belangrijkste dat niet te koop is ben jij zelf. Zonder jou zélf als opvoeder zijn al die kostbaarheden waardeloos, een arme bedoening. Opvoeding vraagt opvoeders die niet kopen maar die offeren. Je kind mag een belangrijk deel van jouw tijd, energie en wie je bent voor zichzelf opmaken.

Opvoeden beperkt zich niet tot het geven van aanwijzingen, voorbeeldig gedrag en zo nu en dan iets samen ondernemen met je kroost. Opvoeden kost je leven. Een kind is niet geholpen met een opvoeder die dicht bij zichzelf, zijn eigen agenda en verlangens blijft, maar met een opvoeder die zichzelf geeft aan het leven van een kind.

Offeren voelt niet altijd prettig. Je wordt gestoord in je eigen hobby. Er is even geen plek in huis waar je rustig kunt zitten. Je moet je bezighouden met vragen die de jouwe niet zijn. Inderdaad: jouw leven wordt door een ander geleefd. Dat is wat offeren, wat opvoeden is.

Er is een simpele oefening om weer eens te ontdekken dat opvoeden niet te koop is. Houd eens een maand lang geld en andere hulpmiddelen op zak bij het opvoeden van je kind. Alleen je eigen tijd en energie, je eigen leven. Laat het opmaken door je kind.

Alles is te koop; maar opvoeden niet. Offeren dus: jouw leven voor dat van je kind. Bij nader inzien: dat heeft misschien toch iets met advent en kerst te maken.

Jos de Kock (37) is getrouwd met Belianne (33) en vader van twee dochters; samen zijn zij pleeggezin. Jos loopt hard, drinkt koffie en is godsdienstpedagoog aan de Protestantse Theologische Universiteit.