Over oorlog, corona en gebed

Op mijn computer staat sinds vorige week een nieuw bestandsmapje: “Oekraïne”.

Waar zo voor gevreesd werd is gebeurd: oorlog in Oekraïne. Diverse mensen in en uit Oekraïne zijn verbonden aan onze ETF-gemeenschap: studenten, collega’s en anderen in ons netwerk. Wij proberen op verschillende manieren hulp te bieden waar nodig en waar mogelijk. Het is onwerkelijk te bedenken hoe zij en vele Oekraïners in een vreselijke oorlogssituatie moeten leven. Wij bidden voor hen. We vragen God nabij te zijn, mensen in het leven te sparen en we bidden om vrede voor Oekraïne.

Nu precies twee jaar geleden zette ik een ander bestandsmapje op mijn computer: “Coronavirus”.

Twee jaar terug, ten tijde van het uitbreken van de coronapandemie, schreef ik het volgende: “Als ETF-gemeenschap geloven wij in een God die nabij wil zijn in alle omstandigheden. Daarom bidden wij voor de zieken in onze samenleving, voor onze overheid en voor het personeel in de zorg. En we bidden voor het onderwijs in ons land. We zijn geraakt; en vragen God nabij te zijn.”

Met ingang van deze week konden we ook aan de ETF Leuven verreweg de meeste coronamaatregelen achter ons laten. Na een lange periode van streven naar continuïteit temidden van vele beperkingen en onzekerheden. En ook zo’n moment zet aan tot gebed.

Want nog steeds zijn er zieken in onze samenleving als gevolg van het coronavirus. Er zijn ons ook mensen ontvallen door het coronavirus. Er is zoveel leed ontstaan voor zoveel mensen. Vraag God om nabij te zijn.

We mogen God ook danken. We danken God voor onze gezondheidszorg. We danken God voor alle medewerkers in de zorg die diep zijn gegaan voor het leven en welzijn van ons allemaal. We blijven voor hen bidden nu de impact van de coronacrisis nog steeds zo voelbaar voor hen is.

We danken God voor onze overheid: voor haar inspanningen om ons door de coronacrisis heen te leiden. En we blijven voor de overheid bidden, voor wijsheid en voor goed leiderschap.

We danken God voor de continuïteit die er was en is op zoveel scholen en onderwijsinstellingen. We zijn gezegend met vele leraren en docenten die elke dag zich hebben ingespannen voor een opgroeiende generatie. Tegelijkertijd is de impact van de coronacrisis voor veel kinderen en jongeren blijvend voelbaar. Bid voor hen die gepijnigd worden door eenzaamheid, depressie of angstgevoelens.

Moge de HEER een burcht zijn voor de verdrukte, een burcht in tijden van nood. Psalmen 9:10.

Jos de Kock

Rector ETF Leuven.

Blijf investeren in theologie

Onderstaande bijdrage werd gepubliceerd in het Reformatorisch Dagblad van 28 februari 2020.

 

Kerk én samenleving hebben goede theologen nodig. Investeer daarom in goede theologische opleidingen. Theologen kunnen dan op een geloofwaardige manier verbinden tussen christelijke bronnen en het leven van hier en nu.

Als ik dit schrijf verblijf ik in Osijek, in Kroatië. Daar mag ik een openingslezing verzorgen bij de conferentie van de Central and Eastern European Association for Mission Studies. Het thema dit jaar is: de missie van de kerk in relatie tot de levens van jonge mensen. Diverse missiologisch geïnteresseerde theologen en mensen uit het kader van diverse kerken en geloofsgemeenschappen in Centraal- en Oost-Europa zijn deze week bij elkaar. Allemaal professionals die proberen lokale kerkpraktijken zo vorm te geven, dat zij dienstbaar zijn aan de levens van een nieuwe generatie. Behalve een grote dosis energie, creativiteit en doorzettingsvermogen vraagt dat werk om een goede dosis theologische bekwaamheid. Als kerken willen investeren in jongeren moeten kerken ook investeren in theologie.

Theologie gaat over de grote vragen van het leven en hoe de christelijke traditie daarop antwoorden formuleert. Die antwoorden kunnen gezocht worden in diverse christelijke bronnen die door de eeuwen heen het licht hebben gezien. Maar theologie helpt die antwoorden ook te zoeken door goed te kijken naar geloofspraktijken in het hier en nu, en door bijvoorbeeld met jonge mensen samen te reflecteren over God en geloof in het leven van alledag. Dat is een bijzondere uitdaging in contexten waarin het kerkzijn een marginaal verschijnsel is of is geworden. Het dienen van kerkpraktijken vraagt hoe dan ook om mensen die op een geloofwaardige manier die verbindingen tussen christelijke bronnen en het leven van hier en nu helpen maken.

Pioniersplek
Daarom heeft de kerk theologen nodig die een goede opleiding hebben gehad. Mensen die met plezier leiding willen geven aan een geloofsgemeenschap of deze opnieuw willen vormgeven. Als theoloog help je mensen de wereld, de ander, zichzelf en God beter te begrijpen. Die geloofsgemeenschap kan een krimpende of zelfs verdwijnende kerk of een net ontstane pioniersplek zijn. Ze kan een migrantenkerk zijn of een kleine leefgemeenschap. In alle gevallen is investeren in theologie nodig.
Niet alleen in kerken zijn theologen met een goede opleiding nodig. Dat geldt ook voor andere sectoren, bijvoorbeeld het onderwijs.

Afgelopen november bezocht ik de jaarlijkse conferentie van de Noord-Amerikaanse Religious Education Association in Toronto. Het centrale thema was: hoe ondersteunen we in het onderwijs de levensbeschouwelijke ontwikkeling van een jonge generatie, te midden van een pluriformiteit aan levensbeschouwelijke stemmen in de samenleving. Voor christelijk geïnspireerd onderwijs geldt dat de begeleiding van de godsdienstige ontwikkeling van jonge mensen geholpen is met theologische bekwaamheid in combinatie met voldoende kennis van andere levensbeschouwelijke stromingen.

Wirwar van stemmen
Die combinatie van theologische bekwaamheid als het gaat om de eigen geloofstraditie met voldoende inzicht in andere levensbeschouwelijke stromingen is cruciaal voor theologen die verantwoordelijkheid willen nemen. Ook in kerken die jongeren willen dienen. De wirwar van verschillende levensbeschouwelijke stemmen is kenmerkend voor de omgeving waarin jonge mensen vandaag de dag opgroeien. Existentiële vragen over God en geloof moeten ook daarmee in verband gebracht worden, willen geloofsgemeenschappen plekken zijn waar jongeren gediend worden.

Een theologische vorming dient niet alleen de christelijke of kerkelijke praktijk. Ik ben ervan overtuigd dat ook de samenleving op vele plekken gediend is met theologen die in staat zijn om, vanuit een academische houding, vanuit een gelovige en hoopvolle basis en tegelijktertijd met een enorme gevoeligheid voor de spiritualiteit en zingevingsprocessen van mensen, een bijdrage te leveren aan het samenleven van mensen. Investeren in theologie betekent in dat opzicht ook een investering in het goede (samen)leven van alledag, ook van jonge mensen.

De ontmoetingen die ik kortgeleden had in Toronto, in de Canadese provincie Ontario, en die ik deze week heb in Osijek, leren mij één ding: we moeten blijven investeren in theologie. Dat verdienen nieuwe generaties jongeren die opgroeien in kerken en geloofsgemeenschappen: in Noord-Amerika, in Centraal- en Oost-Europa, in België en Nederland en waar dan ook. Investeren betekent zorgdragen voor kwalitatief goede theologische opleidingen, waar theologen worden gevormd die serieuze gesprekspartners zijn in kerk en samenleving. En die voorgangers en inwijders kunnen zijn voor een nieuwe generatie.
Investeren in theologie betekent natuurlijk ook theologie gaan studeren. Zij die dit overwegen, verdienen alle aanmoediging. Het is de investering meer dan waard.

De auteur is hoogleraar praktische theologie en rector van de Evangelische Theologische Faculteit, die is gevestigd in Leuven.

Lopen maar…

 

Een onbekende weg in slaan is een beproefd recept voor een goede hardlooptraining.

In mijn werk zal ik die weg ook beproeven. Deze zomer rond ik mijn werk aan de PThU af.

Wat ik daarna ga doen: dat ligt open. Ik ben benieuwd waar de weg naar leidt.

Lopen maar…

 

Voor JOP, jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk.

zak-koffie


Gefeliciteerd met 10 jaar!

Dit jaar bestaat JOP, jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, 10 jaar. En daarom viert JOP vandaag een feestje met collega’s in het jeugdwerk.

 
Ik feliciteer JOP van harte met deze mijlpaal. En ik wens JOP zegen van God toe voor al het werk met en voor kinderen en jongeren.

 
Een jarige heeft vaak cadeauwensen. JOP heeft ook een verlangen; op de website staat het zo: Elk kind en iedere jongere weet zich door God geliefd. Dat is een verlangen waar geen andere wens tegenop kan.

 
En toch durf ik het aan om JOP vandaag met een ander cadeau te feliciteren. Een cadeau dat past bij JOP en dat past bij mij. Een cadeau waar JOP en ik samen wat mee hebben gekregen.

 
Mijn cadeau voor JOP is een zakje koffiebonen. Niet zomaar koffiebonen, maar koffiebonen van de Handege in de regio Kiambu in Kenya. De koffie groeit daar op een hoogte tussen de 1600-1800 meter op vulkanische, zanderige grond.

 
Deze koffie geeft een geurig aroma van zoete praliné. De koffie is frisfruitig met tonen van groene appels, blauwe bessen en rijpe peer. De koffie heeft bovendien een krachtige wijnachtige nasmaak.

 

Kortom: een koffie die wil gedronken worden. Maar ook een koffie die staat voor wat ik JOP toewens voor de toekomst.

 
Jeugdwerk vindt veelal niet plaats op een keurig aangeharkt perkje. Maar inderdaad op vulkanische zanderige gronden. Ik spreek de wens uit dat JOP op die gronden het zoete mag brengen. Niet belegen maar frisfruitig. Dat frisfruitige dat past bij een tienjarige. Ik wens dat JOP krachtig te werk gaat zoals de wijn dat doet: heilzaam voor lichaam, geest en ziel.

 

Het allerbeste! Met koffie en jeugdwerk beide.

 

Jos de Kock.

Recente publicaties catechese – identiteitsontwikkeling – leren

jytDeze week doceerde ik in een nascholingsmodule catechese. Centrale onderwerpen in deze tweedaagse module waren naast catechese in het algemeen, de relatie met religieuze identiteitsontwikkeling en de relatie met leerprocessen.

In de afgelopen vijf jaar hebben we ons aan de PThU en in het bijzonder binnen het Onderzoekscentrum voor Jeugd, Kerk en Cultuur intensief met deze onderwerpen beziggehouden. En daar gaan we rustig mee door.

Deelnemers aan de nascholingsmodule catechese van deze week heb ik onderstaande recente publicaties van mijn hand meegegeven voor verdere verkenning of verdieping van een van de deelonderwerpen. Via deze weg deel ik de titels van deze publicaties ook graag met jou. Mocht je geïnteresseerd zijn in een of een aantal van deze publicaties: laat het weten, dan komen ze naar je toe. Of als je geïnteresseerd bent om over een van de specifieke onderwerpen in gesprek te komen: laat het me ook rustig weten.

Stuur mij je bericht via adekock@pthu.nl

Religieuze vorming en identiteitsontwikkeling

  • De Kock, A., Roeland, J., & Vos, P.H. (2011). Beyond individualization: Neo-evangelical lessons for religious socialization. Journal of Beliefs & Values, 32(3), 329-342.
  • De Kock, A. (2015). Schools and religious communities’ contributions to the religious formation of Christian youth. International Journal of Christianity and Education, 19, 121-134.

Catechese

  • De Kock, A. (2012). Promising approaches to catechesis in church communities: towards a research framework. International Journal of Practical Theology, 16(2), 176-196.
  • De Kock, A. (2014). Catechists’ conceptions of their catechetical learning environments. International Journal for the Study of the Christian Church, 2014, 14(1), 3-21.
  • De Kock, A. (2014). A typology of catechetical learning environments. International Journal of Practical Theology, 18(2), 264-286.
  • De Kock, A., Elhorst, W., & Barnard, M. (2015). The comeback of parents in catechesis practices. Journal of Youth and Theology, 14(2), 155-171.

Leren en geloven

  • De Kock, A., & Sonnenberg, R. (2012). Embodiment: Reflections on religious learning in youth ministry. Journal of Youth and Theology, 11(1/2), 7-22.
  • De Kock, A. (2015). Being a church through religious learning at the street level. Ecclesial Practices, 2, 217-234.
  • De Kock, A. (2015). What about learning in practical theological studies? Toward more conceptual clarity. SAGE Open, 5(2), DOI: 10.1177/2158244015592682

Een overhandigingsmomentje: Journal of Youth and Theology

journal-youth-theology

Brill’s Acquisitions Editor Mirjam Elbers presenting the first copy of JYT 14.1 to Jos de Kock, editor in chief.

Leiden (NL) / Boston (MA) / Singapore (SG) – 4 June 2015

As of 2015, Brill is set to publish the Journal of Youth & Theology

Brill, the international scholarly publisher, adds the renowned peer-reviewed journal Journal of Youth & Theology to its growing portfolio of journals on Theology and World Christianity. The Journal of Youth & Theology is an international, ecumenical, peer-reviewed journal that aims at furthering the academic study of youth and youth ministry. Research articles mainly have theology as a core discipline but are often interdisciplinary, combining the theological approach with sociological and psychological perspectives. The journal is of interest to scholars in religious studies, theology, religious education, sociology, pedagogy and psychology.

Brill Adds Journal of Youth Theology to Journal Program
Mirjam Elbers, Brill’s Acquisitions Editor for Theology: “The Journal of Youth & Theology was founded 14 years ago and has been published by the International Association for the Study of Youth Ministry, addressing the growing need for academic research in this field. We are excited that this journal now comes to us, further strengthening our unique and growing collection of journals on Theology and World Christianity.”

Dr. Jos de Kock, editor of the Journal of Youth & Theology, says: “We are proud that the journal will be published by Brill, a publishing house with such a rich history and a strong international focus. Since its inception in 2002, Journal of Youth & Theology aims at furthering the research on youth and youth ministry on an academic level.”

Dr. Bard Norheim, president of the International Association for the Study of Youth Ministry: “We are delighted with the cooperation with Brill. It will help strengthen our position in the field and our international focus. We look forward to further serving international scholarship in this particular field.”

For more information on the acquisition, contact Sam Bruinsma, Senior VP Business Development at Brill, bruinsma@brill.com, T: +31 (0)71 5353 517.

For more information on sales and where to order, please contact sales-nl@brill.com (customers outside the Americas), sales-us@brill.com (customers in the Americas), or visit Brill’s website http://www.brill.com/jyt.

About Brill
Founded in 1683 in Leiden, the Netherlands, Brill is a leading international academic publisher in 20 main subject areas, including Middle East and Islamic Studies, Asian Studies, Classical Studies, History, Biblical and Religious Studies, Language & Linguistics, Biology, and International Law. With offices in Leiden and Boston and a representative office in Singapore, Brill today publishes 230 journals and around 1000 new books and reference works each year, available in both print and electronic form. Brill also markets a large number of primary source research collections and databases. The company’s key customers are academic and research institutions, libraries, and scholars. Brill is a publicly traded company and is listed on Euronext Amsterdam NV. For more information, visit http://www.brill.com.

About IASYM
The IASYM is focused on furthering the academic study and research of youth and youth ministry, the formal teaching and training of youth ministry (at universities, seminaries, denominations, para-church organisations, local ministries, or wherever else it may occur), and on the growth and development of youth ministry as a recognised profession.

Een apenkooi met gevaar voor eigen leven

Levensgevaarlijke situaties rond #stalkaarsen als je met kinderen van en naar school fietst.

Wij brengen dagelijks onze twee kinderen per fiets (de kinderen fietsen zelf) van het Schrijverslaantje naar Stalkaarsen, naar de Samen Onderweg school. De problemen die wij, maar vele andere ouders onderweg in dit deel van Gorinchem tegenkomen, zijn de volgende:

  • Rechts voorranggeven vanaf de Haarsekade is bij uitzondering praktijk. De meeste auto’s en fietsers scheuren (de auto’s met te hoge snelheden) voorbij. Elke fietser loopt hierdoor direct gevaar. Daar komt bij dat vooral kinderen niet meer leren/begrijpen hoe de spelregels in het verkeer zijn: zij leren nu dat je nergens voorrang hebt en dat je je leven op het spel moet zetten om er tussen te komen.
  • De snelheid van het autoverkeer is op de Haarsekade en door Stalkaarsen en de wegen die daartussen liggen doorgaans ver boven de toegestane 30 km grens. Daar zijn deze wegen niet op ingericht en de kwetsbaarsten in het verkeer (lees: kinderen op de fiets) lopen hierdoor direct gevaar.
  • Het gedrag van weggebruikers op deze wegen, en dan met name de grote touringcars, de taxibusjes en ook vele personenauto’s is intimiderend: hard de fietsers inhalen, overal een gaatje zoeken, geen voorrang verlenen.
  • Het parkeren van auto’s (half) op de stoep en met minder dan 5 meter afstand van een kruispunt is aan de orde van de dag rondom Stalkaarsen. Dat levert opnieuw levensgevaarlijke situaties op omdat het er onoverzichtelijk van wordt; er plotseling uitgeweken moet worden vanwege een verkeerd geparkeerde auto; maar ook vanwege openzwaaiende portieren. Het gevaar treft hier niet alleen (jonge) fietsers maar evenzeer kinderen en hun ouders die gewoon op de stoep lopen.

De optelsom van deze problemen leidt tot een soort ‘apenkooi’ met gevaar voor eigen leven. Althans, als je je kinderen wilt laten fietsen tussen huis en school.

Bijkomend probleem in de directe omgeving van de school is dat er geen gedragsverandering optreedt als gevolg van waarschuwingen en oproepen vanuit de Samen Onderweg school. Het komt helaas nogal eens voor dat ouders zelf veroorzaker zijn van de gevaarlijke situaties. Daar komt bij dat de wijkagent mij gemeld heeft dat er aan de verkeerssituaties in een bredere omtrek technisch niets is te doen. En het grootste bijkomende probleem wat mij betreft is de gelatenheid die ik tegenkom: er zal toch niets gebeuren vanuit overheid of politie, “we roepen dit al tien jaar en er gebeurt al tien jaar niks” zegt men dan.

Maar ik pas er voor om cynisch of gelaten te worden. Ik wil dat er actie wordt ondernomen. Gewoon omdat het kan. Regels worden tenslotte met voeten getreden. En omdat het moet. Het leven van onze kinderen en die van onszelf moeten ons veel waard zijn. Ik hoop van harte dat er nu echt iets gaat gebeuren. En dat kan nu al beginnen. Bijvoorbeeld door intensieve handhaving van regels (boetes uitdelen etcetera, het kan allemaal vandaag en morgen al). En op de middellange termijn moet het toch mogelijk zijn op een slimme manier de wegen veiliger te maken. Zet daarvoor een aantal doortastende en betrokken mensen bij elkaar die iets innovatiefs bedenken. En ga ermee aan de slag.

De lege stoel, de vragen en God Zelf

Op de drempel naar de vakantieperiode blader ik terug in mijn agenda. Terug naar woensdag 18 januari dit jaar. Die ochtend ging ik vanuit Nederland op weg naar Roemenië. Collega’s Henk en Anne vertrokken diezelfde dag uit Hongarije met hetzelfde doel. We ontmoetten elkaar die avond in ons hotel.

Daar werd Anne onwel; een ambulance; het ziekenhuis; middernacht; toen overleed Anne.

Wat een intensief werkbezoek had moeten worden werd een ingrijpend en verdrietig verblijf. Anne’s partner thuis kreeg een onwezenlijk bericht; kreeg veelvuldig Henk en mij te spreken, maar nooit meer Anne. Vreselijk. Mijn verblijf kreeg een ander doel: regelen wat geregeld moest worden.

Anne was onderweg. Ik ook. Maar die week erna moesten we Anne naar het graf toe dragen.

Mijn agenda vertelt dat na 18 januari langzaamaan het gewone werk weer verder ging. Ik ging weer op weg. Ik ben nog steeds op weg.

Tijdens een herdenkingsdienst met collega’s zei ik “We zijn onderweg. Onderweg met lege handen. Met een lege stoel. En met een hart vol vragen”. En ik heb eraan toegevoegd: “Met onze ogen omhoog gericht. Naar de bergen. Onze hulp is van de Heere”(Psalm 121).

Ik schrijf dit nu op om maar niet gemakkelijk te vergeten. De lege stoel; de vragen; en God Zelf.